NGƯỜI NGHÈO, NƠI GẶP GỠ VÀ GẮN KẾT.

Mở đầu

“Công cuộc loan báo Tin Mừng luôn là một hành trình mang tính cộng đoàn”[1]. Với Đức Phanxicô, người nghèo là nơi gặp gỡ và nối kết giữa con người với Thiên Chúa và giữa con người với nhau. Giáo Hội Công Giáo là một trong những môi trường giúp con người gặp gỡ và bày tỏ Lòng Thương Xót với nhau và là cơ hội giúp người tín hữu sống căn tính truyền giáo khi đến với với người nghèo của Thiên Chúa. Vì vậy, trong Sứ điệp Ngày Thế giới Người Nghèo lần thứ IX, Đức Thánh Cha Lêô XIV nhấn mạnh vị trí ưu tuyển của người nghèo trong Giáo Hội[2]. Ngài mời gọi mọi người đưa ra những chính sách phù hợp giúp hỗ trợ người nghèo hầu mở ra niềm hy vọng, xoa dịu sự mất quân bình về những nhu cầu căn bản của con người.

Nội dung

1. Người nghèo của Tin Mừng.

Chính Chúa Giêsu đặt người nghèo làm ảnh chứng cho Nước Trời. Ngài mời gọi mọi người trở nên những người nghèo khó: “Phúc cho ai có tinh thần nghèo khó, vì Nước Trời là của họ” (Mt 5:3). Nhưng giữa những vất vả của cuộc sống hằng ngày, con người thời đại này đang phải sống trong lo âu bởi những thiếu thốn từ vật chất đến tinh thần. Như vậy việc làm sáng lên hình ảnh người nghèo bằng tinh thần nghèo khó của Tin Mừng là một thách thức lớn. Trong tông huấn Niềm Vui Tin Mừng của ĐGH Phanxicô, người nghèo được nhắc đến như hình ảnh của chính Đức Giêsu, hình ảnh của một Thiên Chúa đã trở nên nghèo khó vì con người, để làm cho con người trở nên giàu có bởi sự nghèo khó của Ngài. Việc đón nhận sự nghèo khó để trở nên người nghèo theo tinh thần Tin Mừng, là việc làm cho Nước Trời được triển nở trong thời đại hôm nay. “Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy” (Mt 25,40). Chính vì vậy, ai sống theo tinh thần nghèo khó và đón nhận sự nghèo khó là đón nhận chính Chúa Giêsu và trở nên con cái Nước Trời.

2. Sự kết nối giữa người với người và với Thiên Chúa.

Người nghèo không những là đối tượng để người khác được bày tỏ tình thương yêu nhưng còn là nơi để mọi người được gặp gỡ và liên kết với nhau trong Thiên Chúa. Mỗi người đều là hình ảnh của Thiên Chúa và có khả năng yêu thương giống như Ngài. Khả năng yêu thương là cầu nối giúp con người đến với nhau hầu giúp nhau trở nên hoàn thiện, giúp phát huy phẩm giá và ơn gọi đầy đủ và đồng thời đẩy mạnh các điều kiện sống cho có chất lượng. Thiên Chúa đã hỏi Cain về sự hiện diện của Abel trong sách Sáng Thế: “Abel em ngươi đâu?”(St 4,9), hành động của Ngài như lời minh chứng cho lời mời gọi để con người sống với nhau và vì nhau. Mối tương quan và sự nối kết giữa người với người được nhắc đến trong sách Sáng Thế, cũng là lời khẳng định về chiều kích quan trọng giúp con người cùng nhau sống theo hình ảnh của Thiên Chúa.

Tục ngữ Việt Nam có câu ‘Lá lành đùm lá rách’, việc đón nhận và nâng đỡ kẻ nghèo khó với lòng thương cảm, là cách nào đó diễn tả mối tương quan của con người. Qua đó, con người sống đùm bọc lẫn nhau hầu giúp nhau thăng tiến giá trị đời sống. Đồng thời, con người cũng cần nhận thức rằng Thiên Chúa hiện diện trong những người nghèo, để sự thương cảm được trở nên điểm nối kết với công trình tạo dựng của Ngài trong tâm tình của người môn đệ Đức Ki-tô: “Nỗi vui mừng và niềm hy vọng, những buồn khổ và âu lo của con người hôm nay, nhất là của những người nghèo và của những ai đau khổ, cũng là vui mừng và hy vọng, buồn khổ và âu lo của các môn đệ Đức Kitô” (Vatican II, Gaudium et Spes, số 1). Trong Đức Ki-tô, con người thực sự được nối kết với nhau qua tình thần và đời sống nghèo. Như vậy, qua người nghèo, mọi người được gặp gỡ và liên kết với nhau trong Thiên Chúa.

3. Niềm hy vọng.

Tình yêu và sự quan tâm là biểu hiện sống động của đức mến Kitô giáo (GLHTCG số 2444). Nhờ ơn Chúa Thánh Thần thúc đẩy[3] và gương sống nghèo khó của Đức Kitô[4], lòng mến đối với người nghèo được lớn lên và triển nở như hoa trái của đời sống Kitô hữu. Người có lòng mến trong lòng, họ sẽ dễ dàng thực thi đức bác ái với người nghèo và trở nên chứng tá Nước Trời hữu hiệu. Lòng mến được soi dẫn bởi ơn Thánh Thần giúp người tín hữu có thêm nhiều cách thức và những chính sách hỗ trợ người nghèo phù hợp với ý muốn của Thiên Chúa.

Trong Niềm Hy Vọng của “Năm Thánh này sẽ thúc đẩy việc phát triển những chính sách chống lại mọi hình thức nghèo đói xưa cũ và mới mẻ, cũng như khuyến khích các sáng kiến hỗ trợ những người nghèo nhất trong số những người nghèo”[5]. Xã hội hôm nay đang đối diện với chiến tranh, bạo loạn, thiên tai,… những chính sách về người nghèo là cấp thiết bởi lượng người cần được hỗ trợ ngày càng tăng. Người nghèo cần được quan tâm không những về vật chất, nhưng còn cả về văn hóa và tôn giáo.

Hướng đến niềm hy vọng của Giáo Hội, Hội dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm tiếp tục trung thành với  sứ mạng loan báo Tin Mừng giữa lòng thế giới, bằng việc chạm đến những vết thương của con người hôm nay, đặc biệt nơi những người nghèo, yếu thế và bị lãng quên trong xã hội. Những hoạt động bác ái cụ thể như: lớp học tình thương, các lớp may thêu, đàn và vi tính miễn phí, quán cơm tình thương, phục vụ cơm trưa hằng ngày cho người nghèo,… tuy nay không còn duy trì, nhưng tinh thần phục vụ người nghèo vẫn không đổi. Hội Dòng vẫn đang tiếp nối sứ mạng phục vụ trong những hình thức mới, phù hợp với hoàn cảnh xã hội hôm nay: thăm viếng, lắng nghe và nâng đỡ người bệnh, người vô gia cư, đồng hành với các mái ấm, cũng như hiện diện nơi các vùng truyền giáo xa xôi tại Tây Nguyên (Kontum) và miền Tây.

Trong Giáo Hội hôm nay, người nghèo không chỉ là người thiếu thốn vật chất, mà còn là những người dễ bị tổn thương nhất: giới trẻ bị mất định hướng, phụ nữ chịu nhiều thiệt thòi, người cô đơn giữa xã hội số hóa, … Vì thế, Hội Dòng dành ưu tiên đặc biệt cho giới nữ và giới trẻ, giúp họ khám phá giá trị bản thân, học biết sống tự tin, nhân ái và trưởng thành trong đức tin. Qua các chương trình huấn luyện, chia sẻ kỹ năng sống, đồng hành thiêng liêng và mục vụ nơi giáo xứ, chị em nữ tu Mến Thánh Giá đang từng ngày tiếp tục gieo vào lòng người trẻ niềm tin, lòng tự trọng và khát vọng sống yêu thương, để họ trở nên men, muối và ánh sáng giữa đời.

Đó chính là cách Hội Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm tiếp nối sứ mạng của Đức Giêsu-Kitô Chịu-Đóng-Đinh, và làm cho tình yêu cứu độ của Người được chạm đến giữa những con người nhỏ bé nhất, nơi mà Niềm Hy Vọng của Giáo Hội được nảy mầm trong thinh lặng và khiêm tốn.

Tóm kết

Người nghèo, nơi gặp gỡ và nối kết tình thương của Thiên Chúa với con người, “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 15, 9-17). Ngày Thế giới Người nghèo lần thứ IX, được cử hành vào ngày 16/11/2025 như là định hướng giúp mỗi người sống đúng phẩm giá của mình, đặc biệt là người nghèo. Xã hội được tràn đầy niềm hy vọng không còn chiến tranh, bất công, bạo lực,… những hình thức sống chà đạp nhân vị mỗi người. Từ đó, mỗi người được liên kết với nhau trong Thiên Chúa.

Teresa Thảo Nguyên

Tài liệu tham khảo

[1] https://phailamgi.com/threads/su-diep-ngay-the-gioi-truyen-giao-nam-2025.3635/

[2] https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/su-diep-ngay-the-gioi-nguoi-ngheo-lan-thu-9-nam-2025—lay-chua-cua-con-chinh-ngai-la-niem-hy-vong-cua-con-ps-715

[3] “Thánh Thần chính là Đấng hình thành và đổi mới trái tim chúng ta, để chúng ta có thể yêu thương như chính Thiên Chúa yêu.” (Deus Caritas Est, Benedict XVI, số 19)

[4] “Đức Kitô vốn giàu sang, nhưng đã trở nên nghèo khó vì anh em, để lấy cái nghèo của Người mà làm cho anh em trở nên giàu có” (2 Cr 8,9).

[5] https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/su-diep-ngay-the-gioi-nguoi-ngheo-lan-thu-9-nam-2025—lay-chua-cua-con-chinh-ngai-la-niem-hy-vong-cua-con-ps-715

Chia sẻ bài viết:

Fanpace: Thân Hữu MTG Thủ Thiêm